Za i przeciw "eko"

POZYTYWY

·       ziemiopłody ekologiczne zawierają mniej azotanów i azotynów oraz mniej pestycydów niż surowce konwencjonalne. Nie ma jednoznacznej różnicy w zawartości metali ciężkich pomiędzy płodami ekologicznymi a konwencjonalnymi;

·       ekologiczne surowce roślinne zawierają z reguły więcej suchej masy, witaminy C i witamin z grupy B, poza tym więcej związków fenolowych, niezbędnych aminokwasów oraz cukrów ogółem; jednak poziom ß-karotenu jest często wyższy w surowcach konwencjonalnych

·       ziemiopłody ekologiczne zawierają statystycznie więcej żelaza, magnezu i fosforu; wykazują też tendencje w kierunku wyższej zawartości chromu, jodu, molibdenu, selenu, wapnia, boru, manganu, miedzi, potasu, sodu wanadu i cynku

·       ekologiczne warzywa i owoce mają zwykle lepszą jakość sensoryczną - maja wyraźniejszy zapach i smak, są tez słodsze i mają bardziej zwartą konsystencję z powodu wyższej zawartości suchej masy.

·       preferencja w kierunku surowców ekologicznych jest typowa nie tylko dla ludzi, ale także dla zwierząt takich jak szczury, króliki i kury. Zjawisko to występuje także wtedy, gdy - zgodnie z analizami chemicznymi - zarówno pasza ekologiczna jak konwencjonalna spełnia wymogi fizjologiczne badanych zwierząt;

·       warzywa, ziemniaki i owoce z produkcji ekologicznej wykazują lepsza jakość przechowalnicza podczas zimowego przechowywania - wyraźnie mniejsze ubytki masy, spowodowane transpiracja, gniciem i rozkładem. Możliwa przyczyna związana jest z wyższą zawartością suchej masy, związków mineralnych i cukrów ogółem. Przynosi to korzyści nie tylko w odniesieniu do wartości odżywczej, ale także ekonomicznej; w systemie konwencjonalnym produkowane są wysokie plony, ale duże ubytki przechowalnicze niweczą ekonomiczny sens tej produkcji;

·       zwierzęta gospodarskie ze stad ekologicznych wykazują mniej chorób metabolicznych takich jak ketoza, lipidoza, artretyzm, zapalenie wymienia i gorączka mleczna. Mleko i mięso z ekologicznie chowanych zwierząt mają korzystniejszy profil kwasów tłuszczowych i zawierają regularnie więcej CLA (sprzężonego kwasu linoleinowego), który - jak się uważa - ma wpływ antyrakotwórczy i wzmagający odporność organizmu ludzkiego;

·       zwierzęta żywione paszą ekologiczną wykazują lepsze parametry zdrowia i płodności: mniejsza śmiertelność prenatalna, większe mioty, oraz lepsza odporność młodych zwierząt na choroby. Szczególnie ciekawe jest to, ze zjawisko to nasila się w kolejnych generacjach; w świetle zmniejszającej się płodności ludzi w krajach rozwiniętych fakt ten ma duże znaczenie;

·       ekologicznie przetworzona żywność zawiera znacznie mniej syntetycznych dodatków (środków barwiących, zapachowych i słodzących, syntetycznych kwasów tłuszczowych typu trans itp.);

·       żywność ekologiczna może być polecana dla wszystkich ludzi, szczególnie dla małych dzieci, kobiet w ciąży i karmiących, osób starszych i przewlekle chorych oraz wegetarian. Ta ostatnia grupa konsumuje dużo warzyw, które zawierają zbyt wysokie poziomy substancji rakotwórczych, gdy produkowane są konwencjonalnie;

·       niższy poziom azotanów i wyższy poziom związków fenolowych oraz witaminy C w surowcach ekologicznych maja szczególne znaczenie dla zdrowia, ponieważ te związki hamują powstawanie substancji rakotwórczych oraz sam proces karcynogenezy. Dlatego warzywa ekologiczne mogą odgrywać ważną rolę w profilaktyce antynowotworowej.

NEGATYWY

·       rośliny uprawiane w systemie ekologicznym maja średnio o 20 % niższe plony niż produkowane konwencjonalnie. Ten sam problem dotyczy produkcji zwierzęcej, w której wydajność mleka i mięsa jest istotnie niższa. Powoduje to niższy zysk dla producenta ekologicznego, podnosi ceny, i dla wielu konsumentów stanowi barierę ograniczającą zakup żywności ekologicznej;

·       zwierzęta w systemie chowu ekologicznego są częściej zarażone pasożytami. Może to stwarzać pewne problemy dla konsumentów, chociaż właściwa obróbka technologiczna i kulinarna pozwala na unikanie ryzyka zdrowotnego.

NIEJASNOŚCI

·       zanieczyszczenie środowiskowe (metale ciężkie, PCB, dioksyny, węglowodory aromatyczne) może być podobne w ziemiopłodach ekologicznych i konwencjonalnych, ponieważ wpływ źródeł przemysłowych, transportowych i komunalnych jest podobny w przypadku gospodarstw ekologicznych i konwencjonalnych, położonych w tym samym terenie. Jednak poziom kadmu okazuje się niekiedy wyższy w płodach konwencjonalnych, przypuszczalnie w związku ze stosunkowo wysoką zawartością kadmu w mineralnych nawozach fosforowych i ściekach komunalnych stosowanych w rolnictwie konwencjonalnym;

·       skażenie bakteriami, przede wszystkim Salmonella i Campylobacter, może być niekiedy wyższe w produktach ekologicznych, jednak wyniki badań naukowych nie są jak dotąd pod tym względem klarowne;

·       mykotoksyny mogą zanieczyszczać zarówno ekologiczną jak też konwencjonalna żywność. Dane naukowe są w tym zakresie sprzeczne;

·       niewyjaśniony pozostaje - pomimo pewnych przesłanek - wpływ żywności ekologicznej na zdrowie i dobrostan czlowieka. Wymienione niejasności wymagają dalszych gruntownych badań.